امتیاز ویژه مدیران دولتی برای عضویت در جامعه حسابداران رسمی حذف شد

خاندوزی وزیر اقتصاد در حاشیه هفتاد و سومین جلسه هیات مقررات زدایی و در گفتگو با رسانه ها با اعلام خبر حذف امتیاز ویژه مدیران دولتی در زمینه عضویت در جامعه حسابداران رسمی کشور بدون گذراندن آزمون گفت: مدیران دولتی دارای بیش از ده سال سابقه بدون گذراندن آزمون می‌توانستند حسابدار رسمی شوند و این روال در ۱۴ سال گذشته ادامه داشت که با پیشنهاد وزارت اقتصاد و تصویب هیات دولت از این به بعد مدیران دولتی نیز مثل سایر متقاضیان باید در آزمون شرکت کنند.

یکی از مسائلی که منتقدین مطرح می کردند و به عنوان امتیاز ویژه و یا امضای طلایی در حوزه حسابرسی و حسابداری کشور مطرح بود، این بود که در آیین نامه تعیین صلاحیت حسابرسان رسمی کشور برای مدیران دولتی که ده سال و یا بیشتر سابقه فعالیت در این حوزه داشتند، این اختیار به وزارت امور اقتصادی و دارایی و هیئت تشخیص داده شده بود که این مدیران بتوانند بدون گذراندن آزمون حسابدار رسمی شوند.

وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه روند در تمام ۱۴ سال گذشته وجود داشت، افزود: وزارت اقتصاد و دولت بر این باور است که خود دولت باید برای رفع امتیازهای ویژه و رانت هایی که در اقتصاد وجود دارد، پیشگام باشد و شفافیت و دسترسی برابر را برای تمام فعالان اقتصادی در نظر بگیرد. بر همین اساس، وزارت اقتصاد این پیشنهاد را مطرح کرد که این امتیاز ویژه در آیین نامه دولت حذف شود و مدیران دولتی نیز همانند سایر فعالان اقتصادی برای عضویت در جامعه حسابداران رسمی کشور امتحان داده و قبول شوند.

وزیر اقتصاد در پایان افزود:این قبیل رفع امتیازات و رانت ها هم به بازگشت اعتماد به جامعه فعالان اقتصادی کمک خواهد کرد و هم منجر به پایبندی بیشتر به معیارهای واقعی و دقیق شده و از اعمال سلیقه و نفوذ از ناحیه مدیران دولتی نیز پیشگیری می کند.

همچنین موسی بزرگ اصل رییس سازمان حسابرسی، با تشریح جزییات تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و حذف رانت مربوط به آن، گفت: آزمون تعیین صلاحیت حسابداران رسمی ایران، به صورت سالانه برگزار می‌شود و افرادی که می‌خواهند حسابرس شوند علاوه بر سابقه ۶ سال کار باید در آزمون نیز قبول شوند.

 این مجوز، به نوعی پروانه فعالیت حسابرسی در بخش خصوصی محسوب می‌شود و مربوط به کسانی است که حق امضای گزارش حسابرسی را دارا هستند. 

رانت ویژه در تبصره 3 ماده 3 به مدیران دولتی

رییس سازمان حسابرسی اظهار داشت: در تبصره 3 ماده ۳ آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی یک امتیاز داده شده بود به مدیران کل دولتی که ۱۰ سال سابقه فعالیت در حوزه های مالی را دارا باشند، بدین شکل که آنها از شرکت در آزمون معاف می شدند. 

جزییات تبصره رانتی آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران 

در تبصره 3 ماده 3 این آیین نامه که در 16 آبان 1389 توسط هیات وزیران وقت، تصویب شده، آمده بود: «تبصره 3- مديران دستگاه‌هاي اجرايي كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران حداقل ده سال در ارتباط با امور حسابرسي، مالي، محاسباتي و مالياتي تصدي داشته باشند، به تشخيص هيئت و مشروط به داشتن ساير شرايط مذكور در اين ماده از آزمون‌هاي موضوع اين بند معاف خواهند بود.» البته در 18 بهمن 1396 هیات وزیران وقت، عبارت “در سمت مدیر کل و بالاتر یا هم‌تراز آنان” را به عنوان قید جدید برای این تبصره اضافه کرد.

این تبصره یک تبعیض محرز در تعیین صلاحیت حسابداران رسمی ایران بود، زیرا افرادی که سابقه حسابرسی دارند باید در آزمون شرکت کنند و افرادی که سابقه حسابرسی ندارند بدون آزمون این مجوز را دریافت می‌کردند.

آغاز اصلاحات ساختاری در حوزه حسابداری

رییس سازمان حسابرسی با اشاره به شروع اصلاحات ساختاری در حوزه حسابداری گفت: حذف رانت تبصره ۳، گام نخست برای این اصلاحات ساختاری محسوب می شود. 

وی خاطر نشان کرد: با حمایت وزیر اقتصاد، گام اول اصلاحات از فیلتر ورودی به حرفه حسابرسی آغاز شده و این رانت برای مدیران دولتی حذف شده است.وی ادامه داد: این اقدام، تبعیض و رانت را از بین می برد و باعث می شود تا جریان انتخاب حسابرس، یک جریان عادلانه شود. 

مفسده‌های رانت تبصره 3

رییس سازمان حسابرسی گفت: این رانت باعث شده بود تا افرادی که تجربه خاصی در حوزه حسابرسی نداشتند از این امتیاز استفاده کنند، این در حالی بود که هزاران نفری که در حوزه حسابرسی تجربه و تخصص داشتند از این امتیاز محروم شوند.

بزرگ اصل افزود: مفسده‌ای که این امتیاز ایجاد می‌کرد این بود که برخی افراد با استفاده از این رانت، موسسه حسابرسی تاسیس کرده و گزارش‌های حسابرسی را امضاء می‌کردند، در حالی که عملاً فاقد صلاحیت تخصصی این کار هستند.

چنین پدیده‌ای باعث افت کیفیت حسابرسی و بی‌عدالتی در جامعه می‌شود.