صورت وضعیت چیست؟ + آموزش صورت وضعیت نویسی

صورت‌وضعیت (Project Status Report) سندی است که میزان کار انجام‌شده یا خدمات ارائه‌شده را در یک مقطع زمانی مشخص تعیین می‌کند و مبلغی را که باید بابت آنها پرداخت شود نشان می‌دهد. در مهندسی عمران به آن متره و برآورد (Quantity surveying and Estimating) نیز می‌گویند. صورت وضعیت موقت در حین انجام کار و صورت وضعیت قطعی در پایان کار تنظیم می‌شود. این اسناد در انتهای هر دورۀ کاری و معمولاً به صورت ماهانه توسط پیمانکار تهیه می‌شوند و برای آگاهی‌رسانی و پرداخت هزینه‌ها به کارفرما ارسال می‌گردند.

دانلود جزوه آموزش صورت وضعیت نویسی

طبق تعریف ماده ۳۷ شرایط عمومی پیمان از «صورت وضعیت»، پیمانکار در آخر هر ماه باید وضعیت کارهای انجام‌شده از شروع کار تا آن تاریخ را طبق نقشه‌های اجرایی، دستور کارها و صورت‌جلسه‌ها اندازه‌گیری کند و مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین نماید. سپس باید بر اساس تعرفه‌های ضمیمه‌شده به پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کند و آن را به مهندس ناظر تحویل دهد. مهندس مشاور، صورت وضعیت پیمانکار را از نظر تطبیق با اسناد و مدارک پیمان کنترل می‌کند و در صورت لزوم با تعیین دلیل اصلاح می‌نماید و در نهایت آن را از سوی مهندس ناظر برای کارفرما ارسال می‌نماید و مراتب را نیز به اطلاع پیمانکار می‌رساند. پس از آن، کارفرما ظرف حداکثر ده روز باید به صورت وضعیت رسیدگی کند و بعد از کسر وجوهی که بابت گزارش‌های قبلی پرداخت شده است و همچنین اعمال کسور قانونی و کسور متعلقه طبق پیمان، باقیمانده مبلغ را پرداخت نماید.

انواع صورت وضعیت‌ها

۱. صورت وضعیت موقت

این نوع صورت وضعیت را پیمانکار به صورت دوره‌ای و در ضمن انجام کار تهیه می‌کند. دلیل تنظیم این سند، مطالبه مبالغی است که برای خرید مصالح پای کار و هزینه‌های تجهیز کارگاه در آن تاریخ مشخص صرف شده است. گفتنی است که اگر پیمانکار صورت وضعیت موقت را در به موقع به کارفرما تسلیم نکند، هیچ گونه مسئولیتی از نظر تأخیر در پرداخت متوجه کارفرما نخواهد بود. به آخرین صورت وضعیت موقت اصطلاحاً صورت وضعیت ماقبل قطعی گفته می‌شود.

۲. صورت وضعیت قطعی

این صورت وضعیت در پایان کار و با ارائه مستندات تنظیم می‌شود. هزینه‌های برچیدن کارگاه بعد از اتمام کار و بندهای باقی‌مانده از قرارداد در این سند قید می‌شوند. پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه پس از تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی را بر اساس کارهای انجام‌گرفته و مفاد پیمان به مهندس مشاور ارسال کند. وی نیز باید ظرف مدت دو ماه آن را بررسی کند و به کارفرما برساند. کارفرما موظف است حداکثر تا سه ماه بعد از وصول آن، تمام مبالغ باقی‌مانده را پرداخت نماید. گفتنی است که صورت وضعیت‌های قطعی بدون صورت وضعیت‌های موقت نیز قابل ارائه هستند و مأخذ تسویه حساب به شمار می‌روند.

پرسش های خود را کارگروه فنی و تخصصی فصلنامه نظارت مالی بپرسید

در صورت نیاز به مشاوره در این زمینه و سایر زمینه های دیگر مالی و محاسباتی، درخواست رزرو مشاوره خود را ثبت کنید.

نحوه نوشتن انواع صورت وضعیت

۱. شناسنامه صورت وضعیت: منظور صفحه اول هر صورت وضعیت است که در آن اطلاعاتی از قبیل موضوع پیمان، تاریخ و مدت آن، مشخصات پیمانکار، مشاور، کارفرما و تمام مبانی قرارداد درج می‌شود. به این صفحه اصطلاحاً روکش صورت وضعیت نیز گفته می‌شود.

۲. مستندات: تمامی ابلاغیه‌های دریافتی از کارفرما، صورت‌جلسات و دستور کارها باید به عنوان مستند در صورت وضعیت درج شوند.

۳. ریز متره: تمام مقادیر طول، عرض و ارتفاع کار باید توسط مترور اندازه‌گیری شود و ریزبه‌ریز در این برگه بیاید.

۴. خلاصه متره: این برگه دربردارنده خلاصه‌ای از کارهای انجام گرفته و هزینه‌های آنها است که از جدول ریز متره استخراج می‌شود.

۵. ریز مالی: این فهرست عمدتاً برای ارائه صورت وضعیت قطعی تنظیم می‌شود و شامل توضیح تمام مبالغی می‌شود که از ابتدای پروژه هزینه شده است.

۶. خلاصه مالی کل: این سند بر اساس ریز مالی تدوین می‌شود و دربردارنده خلاصه‌ای از برآوردهای هزینه‌ای پروژه است و اصطلاحاً به آن روکش مالی هم گفته می‌شود. در برخی پروژه‌های عمرانی طولانی‌مدت مانند سدسازی یا راه‌سازی، خلاصه مالی فصلی نیز تدوین و ارائه می‌شود.

۷. فاکتورهای خرید: اقلام فاکتوری باید معتبر و قابل پیگیری باشند و جداگانه در مدارک بیایند.

اجزای کلی یک صورت وضعیت استاندارد

• خلاصه مالی کل : که شامل مبلغ کل کارهای انجام شده می باشد و در دو ستون ادعایی پیمانکار که با رنگ مشکی و مشاور که با رنگ قرمز می باشد قید شده است.
• کارهای فاکتوری : یعنی آن قسمت از احجامی که بصورت فاکتوری مصالح لازم جهت انجام عملیات خریداری شده اند .
•  تجهیز کارگاه: مبلغ تجهیز با توجه به پیشرفت عملیات تجهیز در هر صورت وضعیت پرداخت می گردد . لازم به ذکر است که مبلغ تجهیز کارگاه به صورت مقطوع پرداخت می گردد .
• خلاصه مالی فهرست بهای هر رشته به تفکیک : ممکن است یک صورت وضعیت شامل چندین فهرست بها شود.

نحوه ترتیب چینش صورت وضعیتها

۱- خلاصه مالی کل

۲- خلاصه مالی

۳- مالی

۵- خلاصه متره

۶- متره

اهمیت نوشتن صورت وضعیت

گزارش وضعیت همیشه در طی یک پروژه ساختمانی از سوی پیمانکار به کارفرما ارسال می‌شود. اهمیت تنظیم سند صورت وضعیت به این خاطر است که مدیران پروژه از فرآیند کارهای انجام شده مطلع شوند. این مهم خود به تنهایی نوعی برنامه ریزی و کنترل پروژه محسوب می‌شود تا روند اجرای کار تحت زمان مشخص و مبلغ از قبل تعیین شده، صورت گیرد.

گزارش وضعیت یک نمای کلی را از مراحل اجرای پروژه نشان می‌دهد و به مدیران پروژه این پیام را می‌رساند که پروژه آن‌ها در چه مکانی قرار دارد و به کجا خواهد رفت. این مهم می‌تواند نقاط ضعف را شناسایی کرده و نیازهای پروژه و داشتن و نداشتن صلاحیت اجرای کار توسط پیمانکار را تعیین کند.

چند وقت یک بار باید صورت وضعیت تنظیم شود؟

ارائه صورت وضعیت بیشتر به ماهیت پروژه باز می گردد، به این معنا که برای پروژه‌های بزرگ و حساس، گزارش‌های هفتگی عالی است اما برای یک پروژه متوسط و کوچک، گزارش ماهانه کفایت می‌کند.

ارسال گزارش وضعیت به صورت هفتگی، راهی عالی برای مدیریت پروژه‌ها است. برای خود تعیین تکلیف کنید که همیشه صورت وضعیت‌ها را هر روز و در یک ساعت خاص ثبت کنید. اگر گزارش‌ها را هفتگی ارسال می‌کنید، ممکن است بتوانید از جلسات متعدد و اغلب غیر ضروری مربوط به یک پروژه اجتناب کنید.

خرید نسخه چاپی کتاب “اصول جامع اموال دولتی”

خرید نسخه چاپی کتاب  “مباحث جاری ذی حسابی”