اصولا بحرانها، پیشران توسعه شفافیت و اصلاح فرآیندها هستند. بحران مالی سال 2008 در اروپا باعث توسعه پروژه استانداردهای حسابداری بخش عمومی شد. پروژه ای که در سال 2013 شروع شد و هنوز در سیر تکاملی قرار دارد. پس از عبور از بحران مالی در اروپا، انگیز بهبود سیستم های حسابداری در بخش دولتی به نوعی آرام شد چراکه بحران های آینده پیش بینی نشد و یا قابل پیش بینی نبود. اکنون که بحران همه گیری بیماری کرونا دوباره جهان را تحت تاثیر خود قرار داده و سیستم های مالی شدیدا آسیب دیده است، پرسیدن این سئوال که آیا از سیستم های حسابداری تعهدی استفاده شود یا خیر موضوعیت ندارد. بلکه باید پرسید چگونه می‌توان آن را در سریع‌ترین زمان ممکن عملی کرد.
اجرای یک سیستم حسابداری تعهدی در بخش عمومی و استفاده از خدمات بالقوه آن، نیازمند هماهنگی بین بخشی است که کووید-19 یک فرصت عالی و یک شتاب دهنده عالی است.
پس از تامین مالی و بستر سازی لازم برای اجرای حسابداری فراگیر، باید هر چه زودتر یک برنامه و بودجه فراگیر تنظیم شود. این طرح با نگاهی به فناوری اطلاعات، استانداردهای حسابداری و گزارشگری، آموزش حسابداری برای تهیه کنندگان و نیازهای اطلاعاتی شهروندان، باید سختگیری لازم را به خرج دهد، هر چند که دیدگاههای متفاوتی در زمینه اجرا وجود داشته باشد. در این بین هم افزایی لازم بین اکثریت نخبگان لازم به نظر می رسد.
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات یک شمشیر دولبه در هر اصلاح حسابداری است و نیاز به بررسی دقیق دارد. آیا توسعه یک سیستم مرکزی فناوری اطلاعات برای همه زیرمجموعه های بخش عمومی توصیه می شود؟ آیا باید مجموعه ای از معیارها و الزامات تعریف گردد و به اجزای بخش عمومی اجازه داد تا سیستم های فناوری اطلاعات خود را توسعه دهند و سپس توانایی خود را برای دستیابی به معیارها بررسی کنند؟ هر دو گزینه جوانب مثبت و منفی دارند. ادبیات آکادمیک و بهترین شیوه ها و الگوهای بین المللی می توانند داده ها و اطلاعات لازم را برای یک تصمیم آگاهانه ارائه دهند. در این حالت گزینه های روی میز با اجرای آزمایشی و تدریجی، قابل پیاده سازی هستند.
گزارشگری
هر چند استانداردهای مختلف حسابداری رویدادهای اقتصادی یکسانی را به طرق مختلف ثبت می کنند. اما می توان با بهره گیری از نرم افزار، تفاوت های روش شناختی آنها را شناسایی و نسبت به تنظیم گزارش های مختلف تحت استانداردهای مختلف اقدام نمود تا نیازهای اطلاعاتی ذینفعان پوشش داده شود. بر این اساس می توان تصمیم گرفت که همه اجزای بخش عمومی از یک سیستم گزارشگری استفاده نمایند و یا اینکه هر بخش محلی متناسب با نیازهای خود، علاوه بر این، از گزارش های تکمیلی دیگری نیز استفاده نماید. در این حالت نیازها و مسائل محلی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
آموزش
اصلاحات حسابداری نیازمند تلاش های قابل توجهی از سوی تهیه کنندگان و بسیاری از حسابداران بخش دولتی و بطور کلی همه شخصیتهای مرتبطی که با حسابداری تعهدی آشنا نیستند، می باشد. تعداد کمی از برنامه های درسی و آموزشی استانداردهای عمومی و بین المللی را تحت پوشش آموزش های خود قرار داده اند. بنابراین ابتکارات آموزشی گسترده ای مورد نیاز است. دانشگاه ها می توانند در این امر نقش داشته باشند و دولت می تواند امکانات مالی لازم را برای تحقق این امر فراهم کند.
- اولین منبع جامع در حوزه اموال و دارائی های دولتی : خرید نسخه چاپی کتاب “اصول جامع اموال دولتی”
- اولین منبع جامع،کاربردی و آموزش حوزه مالی و محاسباتی و ذی حسابی : خرید نسخه چاپی کتاب “مباحث جاری ذی حسابی”
راه اندازی برنامه های یادگیری الکترونیکی کاربر پسند و گواهینامه های حرفه ای چیزی است که دانشگاه ها (با همکاری دستگاههای بخش عمومی)، به احتمال زیاد مایل به انجام آن هستند. اساتید حسابداری بخش دولتی وابسته به دانشگاه ها و موسسات می توانند برای راه اندازی یک برنامه آموزشی سراسری همکاری کنند. در این تلاش، پشتیبانی فنی حرفه حسابداری برای پر کردن شکاف علمی و تجاری، تسهیل کننده و البته توسعه دهنده خواهد بود.
در هر صورت، همه گیری بحران کرونا بر سلامتی، زندگی اجتماعی و شرایط تجاری مردم در سراسر جهان تأثیر منفی گذاشته است و تلفات زیادی بر بشریت وارد کرده است. با این حال، اصلاحات بخش عمومی، دیجیتالی شدن شرایط کاری را که تقریباً یک سال پیش کاملاً غیرواقعی به نظر می رسید، سرعت بخشیده است.
باید امیدوار بود که این بحران، هر چند که تاثیرات عمیق روحی و روانی بر جوامع گذاشته است، منشا و پیشران اصلاحات بیشتر در تمامی بخش ها از جمله حسابداری بخش عمومی باشد. به نظر می رسد اگر نتوان جسارت لازم را برای کسب منافع حداکثری از بحران کووید-19 به عنوان یک فرصت استفاده شود، ممکن است اینگونه تعبیر شود که عدم استفاده از فرصت به دلیل فقدان اراده سیاسی و یا توان تخصصی بوده است.
👏🏻 حامی باش
💠 “فصلنامه تخصصی نظارت مالی” دغدغه آگاهی بخشی و تولید محتوای دسته اول در حوزه مالی و محاسباتی دارد. “فصلنامه تخصصی نظارت مالی” سعی می کند آنچه به عنوان محتوا تولید و انتشار می یابد، غنی، مختصر و کاربردی باشد. بیش از پنج سال است که فعال بوده ایم و سعی خواهیم نمود در ادامه نیز بهتر و بیشتر ادامه دهیم.
💠 می‌دانیم که شاید برای شما کم اهمیت باشد اما هر حمایتی برای ما از عجیب‌ترین اتفاق‌های این روزهاست. باور کنید. اگرچه هدف ما ارائه ی محتوای رایگان برای دسترسی راحت تر در سطح عموم افراد جامعه است اما حمایت شما باعث تداوم فعالیت و همینطور انگیزه ی بیشتر تیم “نظارت مالی” خواهد بود. ادامه حیات «نظارت مالی» به کمکهای شما وابسته است و به این وابستگی مفتخر است. پس دور از انتظار نیست که «نظارت مالی» نیز همچون دیگر مراکز و نهادهای خصوصی به تنگناهای اقتصادی گرفتار شود. با وجود این بنا داریم با حمایت مالی مخاطبان خود، مردم و نخبگان این مسیر را ادامه دهیم و برای بقای خود دلبسته کسانی هستیم که حیات و استقلال این رسانه را محترم می‌شمارند و برای ادامه راه همراهی و حمایت می‌کنند.