پیش نویس قانون برنامه هفتم توسعه منتشر شده است. مطالعه متن این قانون نشان می دهد که ما در قانون نویسی ضعف های بسیاری داریم. شیوه قانون نویسی در کشور ما چیزی شبیه فهرست کردن آرزوها است. قوانینی که ما می نویسیم با معانی و تفسیرهای زیادی روبرو می شود. این نشان دهنده شفاف نبودن آنچه به عنوان قانون نوشته ایم بوده است. این درست است که قانون نباید فهرستی از آرزوها باشد. قانون باید بر اساس مبانی و اصول حقوقی و اخلاقی تدوین شود و به دقت جزئیات را رعایت کند. در واقع، قانون باید برای حل مسائل و اختلافات مربوط به جامعه و حقوق آن‌ها به کار گرفته شود و نباید به عنوان یک فهرست آرزوها باشد.
اگر قانون به عنوان یک فهرست آرزوها در نظر گرفته شود، ممکن است تدوین آن به صورت شخصی و با توجه به عقاید و نظرات شخصی افراد انجام شود که ممکن است با نظرات دیگران تفاوت داشته باشد. به همین دلیل، قانون‌گذاران باید برای تدوین قانون، از مبانی و اصول حقوقی و اخلاقی استفاده کنند تا قانون به صورت عادلانه و برای همه افراد برابر اعتبار باشد.
ویژگی های یک قانون خوب
- عدالت: قانون باید برای همه افراد برابراعتبار باشد و هیچ کس نباید از آن مستثنی شود.
- کاربردی: قانون باید به راحتی قابل اجرا و پیش بینی شود و برای حل مسائل و اختلافات کاربردی باشد.
- وضوح و شفافیت: قانون باید به صورت شفاف و قابل درک برای عموم مردم باشد تا همه بتوانند از حقوق و وظایف خود آگاه باشند. قانون باید به صورت واضح و شفاف نوشته شده باشد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.
- پایدار، اما قابل تغییر: قانون باید به روز شده و با تغییرات جامعه تطبیق داده شود. در عین حال، قانون باید پایدار و دائمی باشد و نباید به راحتی تغییر کند.
- قابل اجرا باشد: قانون باید قابل اجرا و پیش بینی شده باشد.
- هزینه‌ی مناسب: قانون باید با هزینه‌ی مناسبی اجرا شود و نباید برای افراد و جامعه بهای بالایی داشته باشد.
- اثربخشی: قانون باید به صورت موثر و کارآمد باشد و بتواند مسئله‌ای که برای آن نوشته شده است را حل کند.
- سادگی: قانون باید به صورت ساده و قابل فهم باشد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.
مراحل نوشتن یک قانون خوب
قانون نویسی یک فن و تخصص است که نیازمند دانش و مهارت‌های خاصی می‌باشد. نوشتن یک قانون خوب، از جمله مهارت‌هایی است که نیازمند تحلیل و بررسی دقیق، درک عمیق از مسئله، تسلط بر زبان قانون، شفافیت در بیان و دقت در جزئیات است. همچنین، قانون نویسی نیازمند آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به هر حوزه و همچنین تجربه در نوشتن قوانین مختلف می‌باشد. به طور کلی، قانون نویسی یک فن و تخصص است که نیازمند دانش و تجربه است. قانون نویسی باید به صورت دقیق و شفاف انجام شود تا همه بتوانند از آن استفاده کنند. برای نوشتن یک قانون خوب، باید مراحل زیر را دنبال کرد:
- تعریف مسئله: باید مسئله‌ای که قصد حل آن را دارید، به صورت دقیق تعریف کنید.
- جمع آوری اطلاعات: باید تمامی اطلاعات مربوط به مسئله را جمع آوری کنید.
- تحلیل و بررسی: باید به دقت اطلاعات جمع آوری شده را تحلیل و بررسی کنید تا به یک راه حل مناسب برسید.
- نوشتن قانون: پس از تحلیل و بررسی، باید قانون را به صورت دقیق و شفاف نوشته و تمامی جزئیات آن را در نظر گرفت.
- بازبینی: پس از نوشتن قانون، باید آن را با دقت مرور کرده و اطمینان حاصل کرد که هیچ جزئیاتی از آن فراموش نشده است.
- اجرا: قانون باید به راحتی قابل اجرا باشد و همه باید به طور اجباری آن را رعایت کنند.
- ارزیابی: باید قانون را به صورت دوره‌ای ارزیابی کرده و در صورت نیاز، آن را به روز رسانی کنید.
ویژگی های یک قانون نویس
- تسلط بر موضوع: قانون‌نویس باید به دقت با موضوع قانون آشنا باشد و توانایی تحلیل و بررسی مسائل مرتبط با آن را داشته باشد.
- تجربه: قانون‌نویس باید تجربه کافی در نوشتن قوانین و مقررات مختلف داشته باشد.
- دقت: قانون‌نویس باید به دقت جزئیات را رعایت کند و قانون را به صورت دقیق و شفاف نوشته و از هیچ جزئیاتی فراموش نکند.
- شفافیت: قانون‌نویس باید قانون را به صورت شفاف و قابل درک برای همه افراد نوشته و از هرگونه ابهام در جزئیات آن خودداری کند.
- همکاری: قانون‌نویس باید با سایر اعضای گروه قانون‌گذاری همکاری کرده و نظرات آن‌ها را در نظر بگیرد.
- اخلاق حرفه‌ای: قانون‌نویس باید اخلاق حرفه‌ای داشته باشد و به عنوان یک حامی اصلی عدالت، همه را برابر در نظر بگیرد.
- آگاهی از قوانین و مقررات: قانون‌نویس باید آگاهی کامل از قوانین و مقررات مربوط به حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کند داشته باشد.
- تعاملات مؤثر: قانون‌نویس باید توانایی برقراری تعاملات مؤثر با سایر اعضای گروه قانون‌گذاری را داشته باشد.
- تطبیق پذیری: قانون‌نویس باید توانایی تطبیق قانون با شرایط جامعه و تغییرات آینده را داشته باشد.
- تحلیل و بررسی: قانون‌نویس باید توانایی تحلیل و بررسی جزئیات مختلف قانون را داشته باشد و به دقت اثرات آن را پیش‌بینی کند.